Kinderjaren. Een documentaire over een jeugd in Jappenkampen (I)

Vanavond om 22.55 uur zendt de Ikon op Nederland 1 een documentaire uit, getiteld: Kinderjaren.
De Amsterdamse filmer Piet Oomes maakt samen met zijn moeder Ank Otten en tante Guus Otten een emotionele reis terug naar hun jeugd. Terug in de Jappenkampen, waar de vrouwen als kind waren geïnterneerd, vindt niet alleen een confrontatie plaats met het verleden, maar ook tussen verschillende generaties.

Mijn moeder heeft als kind ook in een Jappenkamp gezeten. In april 1942 werd zij – op 10-jarige leeftijd – geïnterneerd (met haar moeder, zusje en broertje). Haar broertje was ongeveer 3 jaar oud en haar zusje was nog een baby (zes maanden). Haar vader werd geïnterneerd in een ander kamp, bestemd voor mannen en grotere jongens.

---

_{In maart 1942 maakte het Japanse bestuur in Nederlands-Indië een begin met internering in kampen van Europese burgers. Er werden aparte kampen ingericht voor vrouwen en kinderen en voor de mannen en grotere jongens. Het leven in de kampen, kortweg vaak Jappenkampen genoemd, was zwaar. Japanse bewakers mishandelden, er was vaak een groot tekort aan voedsel en de bestaansonzekerheid was groot. Ook buiten de kampen waren velen hun leven echter niet zeker.}

---

Mijn moeder is op 26 september 1931 geboren in Nederlands-Indië – in Sumatra. Op 30 oktober 2004 is ze overleden, in Nederland.
Als ze nog geleefd had en in goede gezondheid zou verkeren, zou ik samen met haar naar Indonesië zijn gegaan en de plekken hebben opgezocht waar ze haar jeugd heeft doorgebracht. Ik zou een documentaire willen maken van haar leven. Niet in filmbeelden, maar in woorden en fotobeelden. Ik zou haar veel vragen willen stellen. Ik zou van haar willen weten waarom ze het – in mijn belevenis – vaak over de Jappenkampen had, maar tegelijkertijd veel dingen verzweeg. De echte dingen waar het om ging en haar gevoelens, die had ik graag van haar willen weten. Daar kom je vaak pas te laat achter. Bovendien durf je sommige vragen niet te stellen…

Ik zou met haar het eerste interneringskamp waar zij werd ondergebracht bezoeken, dat was een tangsi (kazerne) te Soengaipenoeh.
Het was behoorlijk primitief. Het ergste was echter dat het er erg vies was en er een vlektyfusbesmetting heerste, waar velen doodziek van waren en één jonge vrouw met 2 kleine kinderen aan gestorven is.

Vervolgens zou ik met haar naar het volgende interneringskamp gaan, het missiecomplex in Padang, waar ze in juli 1942 naartoe werd gebracht en waar al meer dan 1000 vrouwen en kinderen zaten. Daar heeft ze een half jaar doorgebracht. Daarna mochten ze naar huis.

Natuurlijk zou ik met haar gaan naar de plaatsen in haar jeugd waar ze ook goede tijden heeft gekend. Als ze nog bestaan. Bovendien zijn veel plekken veranderd, aangetast.Veel oerwoud is verdwenen; de wilde dieren die ze vroeger dagelijks zag (olifanten, tijgers) zijn alleen nog maar in bepaalde gebieden aanwezig.

Wordt vervolgd….

Bron afbeelding: Stichting Vervolgingsslachtoffers Jappenkamp